آيين نامه اجرايي قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان

مصوب 17/11/1375

فصل اول: كليات

ماده ۱ـ در اين آيين نامه عبارت هاي زير در معاني مشروح مربوط به كار مي روند:

الف- قانون: قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان ـ مصوب ۱۳۷۴

ب- مهندسي ساختمان: امور فني و مهندسي، معماري و شهرسازي، بخش هاي ساختمان و شهرسازي.

پ -سازمان: سازمان نظام مهندسي ساختمان.

ت- نظام مهندسي استان: سازمان نظام مهندسي ساختمان استان.

ث- پروانه اشتغال: پروانه اشتغال به كار مهندسي، كارداني، تجربي.

ج- رشته هاي اصلي: رشته هاي اصلي مهندسي شامل معماري، عمران، تأسيسات مكانيكي، تأسيسات برقي، شهرسازي، نقشه برداري و ترافيك.

ح- رشته هاي مرتبط: رشته هاي مرتبط با رشته هاي اصلي.

ماده ۲- اشتغال اشخاص حقيقي و حقوقي براي امور طراحي، محاسبه، نظارت، اجرا و ساير خدمات فني در بخش هاي مهندسي ساختمان در محل هايي كه تاكنون در اجراي قوانين قبلي به وسيله وزارتخانه هاي مسكن و شهرسازي و كشور تعيين و اعلام شده و همچنين در شهرها و شهرستان ها و محل هايي كه به وسيله وزارت مسكن و شهرسازي با كسب نظر از وزارت كشور مشخص و آگهي خواهد شد، داشتن مدرك صلاحيت حرفه اي ضروري است.

تبصره ـ صلاحيت موضوع اين ماده در مورد اشخاص حقيقي و حقوقي به ترتيب زير احراز مي شود:

الف ـ در مورد مهندسان از طريق پروانه اشتغال به كار مهندسي.

ب ـ در مورد كاردان هاي فني از طريق پروانه اشتغال به كار كارداني.

پ ـ در مورد معماران تجربي از طريق پروانه اشتغال به كار تجربي.

ت ـ در مورد استادكاران و كارگران ماهر از طريق پروانه مهارت فني.

ث ـ در مورد اشخاص حقوقي از طريق پروانه اشتغال به كار مهندسي (حقوقي).

ج ـ در مورد اشخاص حقوقي از طريق پروانه اشتغال به كار كارداني فني (حقوقي).

تبصره ـ پروانه مهارت فني به وسيله وزارت كار و امور اجتماعي و ساير پروانه هاي اشتغال بوسيله وزارت مسكن و شهرسازي صادر مي شود.

ماده ۳- شهرداري ها و مراجع صدور پروانه ساختمان، پروانه شهرك سازي و شهرسازي و همچنين مراجع صدور مجوزهاي مربوط به تفكيك اراضي و ساير مراجع صدور مجوزهاي مربوط به كنترل، نظارت و نظاير آن در محل هاي مندرج در ماده (۲) براي صدور پروانه يا مجوزهاي مذكور تنها نقشه هايي را خواهند پذيرفت كه توسط اشخاص حقيقي و حقوقي دارنده پروانه اشتغال و در حدود صلاحيت و ظرفيت مربوط امضا شده باشد و براي انجام فعاليت هاي كنترل و نظارت نيز فقط از خدمات اين اشخاص در حدود صلاحيت و ظرفيت اشتغال آنها مي توان استفاده نمود.

تبصره ـ نقشه تفكيك اراضي كه توسط شهرداري ها تهيه مي شود از مفاد اين ماده مستثناست.

فصل دوم: پروانه اشتغال به كار مهندسي، حدود صلاحيت و ظرفيت اشتغال

اول: پروانه اشتغال به كار مهندسي

ماده ۴- دارندگان مدرك تحصيلي كارشناس و بالاتر در هر يك از رشته هاي اصلي يا رشته هاي مرتبط مي توانند از طريق تقاضاي صدور پروانه اشتغال به كار مهندسي با توجه به مدارك تحصيلي و سوابق كار و تجربه در يك يا چند زمينه خدمات مهندسي از طريق طراحي، محاسبه، نظارت، اجراي بهره برداري، نگهداري، كنترل و بازرسي امور آزمايشگاهي، مديريت ساخت و توليد، نصب، آموزش و تحقيق درخواست تشخيص صلاحيت نمايند.

ماده 5ـ براي صدور پروانه اشتغال علاوه بر دارا بودن مدرك تحصيلي، گواهي اشتغال به كارآموزي و گواهي قبولي در آزمون هاي مربوط و سابقه كار حرفه اي در رشته هاي تخصصي و فني مربوط، بعد از تاريخ اخذ مدرك به شرح زير ضروري است:

الف ـ دارندگان مدرك علمي دكتري با حداقل (۱) سال كارآموزي يا سابقه كار.

ب ـ دارندگان مدرك كارشناسي ارشد با حداقل (2) سال كارآموزي يا سابقه كار.

پ ـ دارندگان مدرك كارشناسي با حداقل (۳) سال كارآموزي يا سابقه كار.

 ماده 6ـ گواهي اشتغال به كار و تجربه عملي و سابقه كار متقاضي در صورتي معتبر شناخته خواهد شد كه توسط واحدهاي فني وزارتخانه ها، سازمانهاي دولتي يا وابسته به دولت، شهرداري ها، شخصيت هاي حقوقي شاغل در رشته هاي موضوع قانون، شركت هاي ساختماني يا مهندسان مشاور كه داراي پروانه اشتغال به كار مهندسي شخص حقوقي مي باشند و يا توسط دو نفر از مهندسان با بيش از ده سال سابقه كار و داراي پروانه اشتغال به كار مهندسي و يا توسط نظام مهندسي استان تأييد و صادر شده باشد.

در گواهي اشتغال مذكور موارد زير بايد درج شود:

الف ـ نام، محل و مشخصات پروژه اي كه متقاضي در آن اشتغال داشته است.

ب ـ مدت اشتغال متقاضي با ذكر تاريخ شروع و خاتمه كار.

پ ـ نام و مشخصات تحصيلي متقاضي.

ت ـ نام، مشخصات، سمت و شماره پروانه اشتغال شخص حقيقي يا حقوقي صادر كننده گواهي.

ماده 7ـ متقاضي پروانه اشتغال بايد تقاضاي كتبي خود را طبق فرم مخصوصي كه توسط وزارت مسكن و شهرسازي تهيه شده و حاوي نكات ضروري كه متقاضي بايد تعهد و رعايت نمايد نيز مي باشد، تكميل نموده همراه با مدرك زير تسليم نمايد.

الف ـ فتوكپي مصدق مدرك تحصيلي كه ارزش دانشگاهي و رشته و درجه علمي آن صريحاً توسط وزارت فرهنگ و آموزش عالي مورد تصويب و تأييد قرار گرفته باشد، به كيفيتي كه اطمينان به صحت آن براي مرجع صادر كننده پروانه اشتغال محرز شود.

ب ـ گواهي اشتغال به كار به ترتيبي كه در ماده (۶) اين آيين نامه مقرر شده است.

پ ـ گواهي قبولي در آزمون.

ت ـ فتوكپي كارت كد اقتصادي متقاضي.

ث ـ فيش بانكي مربوط به پرداخت عوارض صدور پروانه اشتغال.

ج ـ مدارك عضويت نظام مهندسي استان مربوط.

چ ـ مدارك هويت به ترتيبي كه در فرم تقاضاي پروانه اشتغال تعيين و مقرر شده است.

ح ـ ساير مداركي كه ارائه آنها به موجب مقررات اين آيين نامه و يا قوانين حاكم بر صدور اين گونه مدارك الزامي باشد.

ماده 8ـ وزارت مسكن و شهرسازي پس از بررسي تقاضاي پروانه اشتغال و مدارك ضميمه آن در صورت كامل بودن، حداكثر ظرف يك ماه از تاريخ وصول، پروانه اشتغال مورد درخواست را صادر خواهد نمود و در صورت كافي نبودن مدارك، مراتب را ظرف (۱۵) روز با ذكر نواقص به طور كتبي به متقاضي اعلام خواهد نمود.

تبصره ـ وزارت مسكن و شهرسازي در استانهايي كه شرايط را مقتضي تشخيص دهد، وصول تقاضاي پروانه اشتغال و مدارك مربوط را به عهده نظام مهندسي استان محول خواهد كرد.

نظام مهندسي استان در اين حالت پس از بررسي و تأييد و تنظيم پرونده، آن را براي صدور پروانه اشتغال به وزارت مسكن و شهرسازي ارسال خواهد كرد.

ماده 9- اشخاص حقيقي داراي پروانه اشتغال به كار مهندسي در رشته و تخصصي كه تشخيص صلاحيت شده اند به طور فردي يا به طور مشترك با مسؤوليت مشترك مي توانند اقدام به تأسيس دفتر مهندسي بنمايند.

دفاتر مهندسي قائم به شخص يا اشخاص حقيقي داراي پروانه اشتغال مي باشد و امتياز آن قابل واگذاري نيست. اشخاص مذكور موظف به نگهداري دفاتر قانوني بر اساس ماده (۹۶) قانون ماليات هاي مستقيم مي باشند. دفاتر مهندسي مذكور مي تواند با توجه به حدود صلاحيت افراد دارنده پروانه اشتغال كه عضو دفتر مي باشند از وزارت مسكن و شهرسازي درخواست صلاحيت بنمايند.

ماده 10ـ اشخاص حقوقي با دارا بودن شرايط و ارائه مدارك به شرح زير مي توانند در يك يا چند رشته، مشروط بر اينكه حداقل دو نفر از مديران آن داراي پروانه اشتغال به كار مهندسي يا كارداني باشند تقاضاي صدور پروانه اشتغال شخص حقوقي بنمايند.

الف ـ فتوكپي پروانه اشتغال به كار مهندسي يا كارداني اشخاص حقيقي فوق الذكر.

ب ـ يك نسخه فتوكپي اساسنامه و روزنامه رسمي حاوي آگهي تأسيس و آخرين تغييرات و يك نسخه از صورتجلسه مجمع عمومي و مدارك مربوط به ثبت آن در مورد انتخاب مدير يا مديران و كساني كه داراي حق امضا مي باشند.

پ ـ مدارك مربوط به احراز صلاحيت از سازمان برنامه و بودجه و ساير مراجع ذي ربط در صورت وجود.

ت ـ فتوكپي كارت كد اقتصادي متقاضي.

ث ـ فيش بانكي مربوط به پرداخت عوارض صدور پروانه اشتغال.

ج ـ ارائه مدارك عضويت در نظام مهندسي استان.

چ ـ هر نوع مدارك ديگري كه در فرم تقاضاي پروانه اشتغال اشخاص حقوقي تعيين و مقرر شده باشد.

تبصره ـ تغييرات اساسنامه يا تركيب مديران بايد ظرف حداكثر يك ماه به مرجع صادر كننده پروانه اشتغال اطلاع داده شود و در صورتي كه تغييرات مذكور به موقع اطلاع داده نشود و يا مديراني كه داراي پروانه اشتغال شخص حقيقي مي باشند از مديريت شخص حقوقي خارج شوند، وزارت مسكن و شهرسازي مي تواند حسب مورد پروانه اشتغال مديران يا شخصيت حقوقي يا هر دو را لغو كند.

دوم: حدود صلاحيت و ظرفيت اشتغال

ماده 11ـ پروانه اشتغال به كار مهندسي در چهار درجه پايه (3) ، پايه (2) ، پايه (1) و ارشد صادر مي شود. براي متقاضيان پروانه اشتغال، با داشتن سوابق تجربي يا كارآموزي به ميزان مندرج در ماده (5) پروانه اشتغال (پايه ۳) صادر مي شود.

جهت ارتقا از پايه (۳) به پايه (۲) داشتن چهار سال و از پايه (۲) به پايه (۱)، پنج سال و از پايه (۱) به ارشد شش سال سابقه كار حرفه اي در پايه قبلي و موفقيت در آزمون مربوط ضروري است.

تبصره 1ـ اشخاصي كه در حال حاضر داراي پروانه اشتغال به كار مهندسي در رشته هاي اصلي مي باشند و يا با داشتن سوابق كار بيشتر از ميزان مندرج در ماده (5) اين آيين نامه، متقاضي دريافت پروانه اشتغال هستند، چنانچه ظرف يك سال از تاريخ ابلاغ اين آيين نامه جهت تعويض يا دريافت پروانه اشتغال مراجعه نمايند، با احتساب سنوات تجربه حرفه اي طبقه بندي و بدون آزمون در يك درجه پايين تر قرار خواهند گرفت و در صورتي كه بعد از ضرب الاجل مذكور مراجعه نمايند درجه پروانه اشتغال با توجه به سنوات تجربه حرفه اي و موفقيت در آزمون هر يك از درجات مذكور تعيين خواهد شد.

تبصره 2ـ در ظرف يك سال موضوع تبصره (1) اين ماده جهت انطباق اشخاص به درجه مهندسي ارشد، شوراي مركزي سوابق و شرايط متقاضيان را بررسي و پس از تأييد صلاحيت حرفه اي، آنها را جهت اخذ درجه مهندسي ارشد به وزارت مسكن و شهرسازي معرفي مي كند. اشخاص مذكور مي توانند تا سير تشريفات مذكور، با اخذ پروانه اشتغال پايه (1) به كار خود ادامه دهند. پس از پايان مهلت مذكور، انطباق درجه متقاضيان مهندسي ارشد يا احراز درجه مذكور نيز تابع شرايط عمومي مندرج در اين آيين نامه خواهد بود.

تبصره 3ـ وزارت مسكن و شهرسازي موظف است با توجه به تعداد متقاضيان هر درجه و رعايت تناسب مورد نياز جامعه به آن، به طور مستمر در فواصل زماني معين نسبت به برگزاري آزمون هاي مربوط اقدام كند.

تبصره 4ـ تعيين حدود صلاحيت و ظرفيت اشخاص حقوقي كه به وسيله سازمان برنامه و بودجه تشخيص صلاحيت و تعيين ظرفيت شده يا مي شوند، مطابق دستورالعملي خواهد بود كه به طور مشترك توسط وزارت مسكن و شهرسازي و سازمان برنامه و بودجه تهيه و ابلاغ مي شود.

ادامه مطلب در بخش دوم